De risico’s voor de wereldeconomie nemen toe. Een onvoorspelbaar politiek klimaat in de VS, de mogelijkheid van een vertraging in China en het naderende vooruitzicht dat het zeer ruime monetaire beleid zal eindigen, zijn voorbeelden van de vele factoren die kunnen leiden tot een marktcorrectie.
Het is niet slechts een kwestie van timing: de duur van bull- en bearmarkten ligt niet vooraf vast. De Amerikaanse economie groeit nu al acht jaar. Cycli beginnen en eindigen als gevolg van triggers. Ons doet het aantal mogelijke triggers op dit moment denken aan wat we zagen in de aanloop naar de financiële crisis die in 2008 een hoogtepunt bereikte.
De politieke onzekerheid neemt toe
De wereldpolitiek is op dit moment uitermate onvoorspelbaar. De opkomst van een anti-establishment-, anti-immigratiesentiment in bepaalde delen van de wereld heeft geresulteerd in enkele verrassende ontwikkelingen, zoals de keuze van het VK om de EU te verlaten en de verkiezing van Donald Trump tot president van de VS.
In de VS kan het door Trump voorgestelde beleid voor hervormingen in de zorg, infrastructuurbestedingen en belastingverlagingen de conjunctuurcyclus verlengen – waardoor risicovolle activa zoals aandelen en high yield obligaties een impuls krijgen en lager renderende activa zoals staatsobligaties van ontwikkelde markten sterk in waarde dalen.
Het is echter twijfelachtig of Trump zijn binnenlandse agenda volledig zal uitvoeren. Trump vormt mogelijk een groter risico op het internationale toneel, waar minder checks-and-balances zijn dan voor het binnenlandse beleid.
Zijn kennelijke vastbeslotenheid om protectionistische maatregelen door te voeren door middel van nieuwe onderhandelingen over de North American Free Trade Agreement (NAFTA) en nieuwe invoerrechten voor Azië en Europa, bijvoorbeeld, kan wereldwijde gevolgen hebben. De harde opstelling van Trump naar buiten toe inzake de nationale veiligheid, met name ten aanzien van Noord-Korea, en in het verlengde daarvan China, kan de spanningen ook doen oplopen.
Markten niet voorbereid op Chinese groeivertraging.
China is een mogelijk risico dat op dit moment te licht wordt opgevat door de markt. In 2015 bedroeg de wereldwijde groei een gestage maar verder niet spectaculaire 3,2%. Toen verlaagde de People’s Bank of China (PBoC) in februari 2016 de reserveverplichtingen – de hoeveelheid geld die de Chinese banken moeten aanhouden als reserves – waarmee de economie effectief een injectie van US$ 100 miljard kreeg.
Daardoor zal de wereldwijde groei dit jaar naar verwachting naar 3,4% stijgen en in 2018 naar 3,6%, en wij denken dat dit minstens deels het gevolg is van de Chinese stimuleringsmaatregelen van februari 2016.
Op dit moment is het feit dat China weer aan de rem trekt een bron van zorg. De PBoC heeft de korte rente dit jaar al drie keer verhoogd. Daarnaast hebben circa 55 Chinese steden 160 afkoelende maatregelen ingesteld om de stijging van de huizenprijzen binnen de perken te houden. Als we aannemen dat de recente groeispurt van de wereldeconomie kan worden herleid naar de Chinese stimuleringsmaatregelen van begin vorig jaar, dan volgt daaruit dat we ons nu zorgen zouden moeten maken vanwege het verminderen van de stimulering.
Het is vooral zorgwekkend, zo zagen we in het verleden, dat China de economische maatregelen meestal niet kalibreert: wanneer China aan de rem trekt, dan wordt het vaak ook een noodstop. En het is bovendien niet de enige centrale bank die verkrapt. De Amerikaanse Federal Reserve is ook begonnen met verkrappen, terwijl de Europese Centrale Bank en de Bank of England klaar lijken te zijn om dit voorbeeld dit jaar te volgen. Zelfs de Bank of Japan begint voorzichtig het beëindigen van het obligatie-aankoopprogramma te bespreken. Gecombineerd kunnen deze verkrappende acties van de centrale banken leiden tot een piek in de lange rente, wat mogelijk leidt tot een correctie op de bredere markten.
Het vooruitzicht van verkrappende centrale banken, samen met aanhoudende politieke onzekerheid in de VS en een mogelijke groeivertraging in China, betekent dat het totale systeemrisico in de wereldeconomie op dit moment zeer hoog is – wellicht net zo hoog als in 2007 vóór de wereldwijde financiële crisis. Beleggers dienen daarom waakzaam te zijn. (bron: analist.nl/T.Rowe Price)