Een koolstofput is een natuurlijk systeem dat overtollige kooldioxide uit de atmosfeer opneemt en opslaat. De grootste koolstofput op aarde is de oceaan. Het betekent dat de oceaan een grote rol speelt in het verminderen van de effecten van de door de mens veroorzaakte klimaatverandering. De oceaan neemt echter de ene keer meer CO2 op dan de andere keer. En door de uitbraak van het coronavirus verwachten onderzoekers nu dat de oceaan veel minder CO2 zal opnemen dan slechts een jaar geleden.
In de afgelopen dertig jaar heeft de oceaan verschillende hoeveelheden CO2 opgenomen. Kijken we bijvoorbeeld terug naar het begin van de jaren negentig, dan zien we dat de oceaan destijds meer CO2 opnam dan rond 2001. Dit verschijnsel wordt bevestigd door talloze oceaanobservaties en waarnemingen. Tot nu toe begrepen onderzoekers echter nog niet helemaal waarom de snelheid waarmee de oceaan CO2 opneemt precies varieert. Om die vraag te kunnen beantwoorden, ontwierpen onderzoekers een diagnostisch model. Ze visualiseerden en analyseerden verschillende scenario’s om op die manier te achterhalen wat precies ten grondslag lag aan een grotere en kleinere koolstofopname van de oceaan tussen 1980 en 2017 .
Verklaring
Dankzij het model – gepubliceerd in het vakblad AGU Advances – slaagden de onderzoekers erin om verklaringen te vinden. Zo blijkt dat de oceaan in de jaren negentig minder CO2 opnam doordat er ook minder CO2 in de atmosfeer werd gepompt. Dit valt te herleiden naar verbetering van de efficiëntie en de economische ineenstorting van de Sovjet-Unie en Oost-Europese landen. Maar ook een andere gebeurtenis had invloed op de koolstofput. In 1991 barstte de actieve vulkaan Mount Pinatubo uit, gelegen op het Filipijnse eiland Luzon. Naar schatting werden er zo’n 20 miljoen ton as en gassen uitgespuwd. Dit had een aanzienlijke invloed op het klimaat én de oceaan. De onderzoekers kwamen erachter dat de de uitbarsting van Mount Pinatubo ertoe leidde dat de oceaan in 1992 en 1993 meer CO2 opnam. Dit daalde vervolgens langzaam tot 2001, toen we met z’n allen weer meer CO2 in de atmosfeer begonnen te pompen. De oceaan reageerde hier vervolgens op door deze overtollige emissies op te vangen.
Oceaan
“Eén van de belangrijkste bevindingen is dat de klimaateffecten van vulkaanuitbarstingen – zoals die van Mount Pinatubo – een belangrijke rol kunnen spelen in de variabiliteit van de CO2-opname van de oceaan,” legt onderzoeker Yassir Eddebbar uit. Anders gezegd, vulkaanuitbarstingen en door de mens veroorzaakte veranderingen in de atmosfeer hebben een grote invloed op de snelheid waarmee de oceaan CO2 opneemt. De oceaan is zo gevoelig voor veranderingen zoals een afnemende uitstoot van broeikasgassen, dat hij onmiddellijk reageert door ook minder CO2 op te nemen.
Pandemie
Dit zullen we trouwens binnenkort aan den lijve gaan ondervinden als gevolg van de huidige pandemie. In de afgelopen periode is het wereldwijde brandstofverbruik drastisch verminderd. De wereldwijde CO2-uitstoot zou zelfs door de coronacrisis met 17 procent zijn afgenomen. En dit betekent dat de oceaan in 2020 minder CO2 zal opnemen dan in 2019. “We beseften pas tijdens deze studie dat veranderingen in de toename van atmosferische CO2 de variabiliteit in de mondiale oceaan zelfs van jaar-op-jaar kan beïnvloeden,” vertelt onderzoeksleider Galen McKinley. “Dat was echt een verrassing. Terwijl we onze uitstoot verminderen en de groei van de atmosferische CO2 afneemt, is het belangrijk om te beseffen dat ook de oceaan minder CO2 zal opslurpen.”
Terugdringen emissies
De onderzoeker waarschuwt dat als de wereldwijde emissies verder worden teruggedrongen, de oceaan minder CO2 zal opnemen waardoor de effecten van klimaatverandering niet in dezelfde mate worden gecompenseerd als in het verleden. Het betekent dat er meer CO2 in de atmosfeer zal blijven hangen en zo kan bijdragen aan de opwarming. Het terugdringen van emissies kan dus toch nog tot opwarming leiden. “Dit is iets dat sommige mensen misschien zal verbazen,” zegt McKinley. “We zullen dit dan ook in komende beleidsvorming moeten meenemen.”
De onderzoekers zullen hun studie voortzetten en een voorspelling proberen te maken over hoeveel CO2 de oceaan in de toekomst zal opnemen. Al is dit vrij onzeker. “We weten bijvoorbeeld niet wanneer de volgende grote vulkaanuitbarsting zal plaatsvinden,” zegt onderzoeker Nicole Lovnduski. “En ook de verminderde CO2-uitstoot door de uitbraak van het coronavirus was heel onverwachts.” Door de variabiliteit van de oceanische koolstofput echter beter te begrijpen, kunnen wetenschappers de externe factoren die invloed uitoefenen op het oceaansysteem, verder verfijnen.
Bron: Scientias.nl