De uitersten, waarbinnen wij ons uiten, komen vooral naar voren in bijzondere omstandigheden. Dat we in anders dan gemiddelde leefomstandigheden verkeren, is eenieder intussen wel duidelijk. Het gedrag, dat wij gemiddeld vertonen, wordt duidelijk beïnvloed door de nieuwe, ongekende situatie. Het impulsief handelen wint het geregeld van het nuchter afwegen van een beschaafde oplossing in nieuwe problematiek. Het uitzonderlijk doelgericht en zorgvuldig handelen van zorgverleners in allerlei domeinen (ziekenhuis, verpleeghuis, huisartsenpost) springt nu extra in het oog, omdat de gezondheid van een hele natie onder druk is komen te staan. Honderden mensen overlijden binnen enkele weken door een virusfenomeen, waartegen (nog) geen vaccin is ontwikkeld. De zorgkanjers leveren grote inspanningen om de ‘schade’ zo beperkt mogelijk te houden, waarbij de secondaire zorgschillen (ambulancepersoneel, voedselbereiders, leveranciers van beademingsapparatuur) even intens ‘meebuffelen’. Het haalt het betere in de mens extra naar boven, zoals blijkt. Dat daarnaast de gewone burger ook creatief tracht eenzaamheid, onrust en stress bij familie, vrienden, kennissen of buren te verzachten is prijzenswaardig. Complicerende factor is om letterlijk ‘afstand’ te bewaren, maar toch je ondersteunende boodschap op de goede plek zien te krijgen. Simpele signalen via een telefoontje, een kaartje, een boeketje op de stoep verhogen de sociale verbondenheid en geven de dag een gouden randje. Zeker voor de kwetsbaren onder ons . . . in alle leeftijdscategorieën. Waar beschaafde mensen dit gedrag eigenlijk gewoon vinden, maar dit nu extra diepgang geven, blijkt het andere uiterste ook te bestaan. Wanbeschaving wordt gesignaleerd in de vorm van hamsteren, het in de wind slaan van opgelegde normen (van overheidswege) of het bespugen van politiepersoneel. Hoe ver kan de beschaafde mens zakken door dit soort gedrag te etaleren? Komt het door de paniekreactie, die bij sommigen toeslaat, omdat de eigen regie niet meer volledig geldend is? Angst en wantrouwen over een onzekere toekomst met groeiende ellende voor grote groepen? Een deel van het a-sociaal gedrag is daar zeker naar terug te leiden, maar anderszins slaan bij enkelingen de remmen los door dieper liggende oorzaken. Voor deze corona-crisis waren daar ook al voorbeelden van op te tekenen. Denk aan ambulance-personeel, dat onheus wordt bejegend bij de uitoefening van hun mensverzorgende taak. Brandweerpersoneel of chauffeurs bij het openbaar vervoer, die in situaties belanden, die de uitoefening van hun taak min of meer onmogelijk maken. Het is van harte te hopen dat deze bijzondere omstandigheden het gezond verstand op een hoger plan tillen. De onwilligen van geest kunnen rekenen op scherpe afkeuring en zonodig corrigerende maatregelen. De leefbaarheid in een leefgemeenschap is gebaat bij onbaatzuchtig handelen op beschaafd niveau, waarbij een wetmatigheid van alle tijd is: ‘Wie goed doet . . . goed ontmoet!’
U kunt desgewenst via ‘reacties’ uw zienswijze laten blijken.
Seniorenraad Westland, Ton ter Heijden.