Nieuw onderzoek wijst uit dat oude beschavingen meer dan 3000 jaar geleden de aarde al voorgoed veranderden.
Je kunt er niet omheen. Door ons toedoen is de planeet de afgelopen eeuwen ingrijpend veranderd. Het leidt tot een uitputting van de grondstoffen die de aarde ons te bieden heeft, milieuproblemen en klimaatverandering. Maar wie denkt dat dit stuk voor stuk moderne problemen zijn, heeft het mis. Dat schrijven onderzoekers in het blad Science. Ze tonen namelijk aan dat mensen het grootste deel van de planeet zo’n 3000 jaar geleden al naar hun hand hadden gezet.
Het onderzoek
De onderzoekers trekken die conclusie nadat ze archeologen wereldwijd vroegen wat zij wisten over hoe het landgebruik in 146 regio’s op aarde – die alle continenten, met uitzondering van Antarctica beslaan – door de tijd heen veranderd is. Meer dan 250 deskundigen reageerden en hun input onthult hoe mensen wereldwijd door te jagen en verzamelen, landbouw en veeteelt te bedrijven door de tijd heen hun directe omgeving voorgoed veranderden. “Ons paper geeft voor het eerst een op wetenschap gebaseerd wereldwijd beeld van veranderingen in het landgebruik die op lange termijn optraden,” vertelt onderzoeker Erle Ellis aan Scientias.nl. “We laten – met behulp van de kennis en kunde van archeologen wereldwijd – zien dat de wereldwijde ecologische veranderingen veroorzaakt door de manier waarop mensen met land omgaan al veel eerder optraden en veel omvangrijker waren dan we eerder dachten.”
Invasieve landbouw
Aangenomen werd dat de jagers en verzamelaars en de vissers die duizenden jaren geleden leefden nauwelijks een stempel drukten op hun leefgebied. Maar we hebben deze prehistorische leefgemeenschappen dus onderschat. Volgens de onderzoekers werd het grootste deel van de biosfeer op het land zo’n 10.000 jaar geleden reeds door menselijke activiteiten beïnvloed en zo’n 3000 jaar geleden zou het grootste deel van de planeet reeds door mensen zijn veranderd. “Zo’n 12.000 jaar geleden waren mensen voornamelijk aan het verzamelen, wat betekent dat hun interactie met de omgeving veel beperkter was dan die van boeren over het algemeen is,” aldus onderzoeker Gary Feinman. “En nu zien we dat mensen zo’n 3000 jaar geleden al op een heel invasieve manier landbouw bedreven.”
Implicaties
Het onderzoek is heel belangrijk, zo stelt Ellis in gesprek met Scientias.nl. “Accurate modellen van het wereldwijde klimaat in het verleden, het heden en de toekomst vereisen accurate modellen van veranderingen in het gebruik van land en de bodembedekking. En het is essentieel om de vroege en wijdverspreide ecologische transformatie, veroorzaakt door mensen te erkennen als we de biodiversiteit wereldwijd effectief willen managen en handhaven. Onze studie bevestigt dat de huidige aanname van wetenschappers dat mensen pas sinds kort invloed uitoefenen op de aardse ecologie onjuist is en ook niet leidt tot de kennis die nodig is om de natuur ook in het Antropoceen te kunnen behouden.”
Daarnaast verandert het onderzoek ook onze kijk op de uitdagingen waar de mensheid momenteel voorstaat, denkt Feinman. “Het laat zien dat de problemen waarmee we vandaag de dag te maken hebben, diepgeworteld zijn en dat er meer nodig is dan wat simpele oplossingen om deze problemen op te lossen.” En tenslotte vertelt het onderzoek ons misschien ook wel meer over onszelf. “In zekere zin,” zo stelt geoloog Renaud Joannes-Boyau (niet betrokken bij het onderzoek), “wijzen de data erop dat onze soort al sinds de oorsprong van menselijke leefgemeenschappen de verbinding met het ecosysteem waarvan het deel uitmaakt, is kwijtgeraakt.”
(bron: Scientias.nl)