Zomer. Het kwik kruipt omhoog en zonaanbidders nemen het ervan. Tot de temperaturen uitkomen boven de dertig graden. Dergelijke hitte is vooral voor senioren teveel van het goede. Ze lopen risico op uitdroging. Genoeg drinken is dan letterlijk van levensbelang. Maar hoeveel is genoeg, en telt koffie ook?
Een ouder lichaam heeft het moeilijk bij extreme warmte. Dat is geen geheim. Het op peil houden van de lichaamstemperatuur is een ingewikkeld proces en gaat op latere leeftijd steeds moeizamer. Belangrijke organen als nieren, hart en longen werken steeds minder goed. Als senior merk je dat doordat je minder vaak dorst hebt en moeizamer transpireert.
Koffie en thee mogen ook
Dorst en transpiratie zijn belangrijke indicatoren die er op wijzen dat je lichaam vocht verliest dat moet worden aangevuld. Als deze ‘alarmbelletjes’ dus niet meer (goed) rinkelen, moet je maatregelen nemen.
Het Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) adviseert senioren om dagelijks tenminste twee liter vocht te drinken. Dat hoeft niet per se alleen maar water te zijn.
Het is volgens het RIVM zelfs beter om verschillende drankjes af te wisselen. Denk aan (verse) fruitsappen, tomatensap, melk, sportdranken en natuurlijk water. Warme dranken zoals koffie en thee mogen ook, maar liefst met mate.
Een kop bouillon wordt aanbevolen, omdat de mineralen hierin helpen de vochtbalans op peil te houden. Drink liever geen alcoholhoudende dranken zoals bier en wijn, omdat deze juist vocht afdrijven. Ze maken de kans op uitdroging groter.
Veel senioren vinden het lastig om twee liter vocht te drinken. Ze krijgen er een ‘waterbuik’ van of kunnen niet goed inschatten hoeveel twee liter is. Voor beide problemen bestaan goede oplossingen. Een ‘waterbuik’ voorkom je door de twee liter goed over de dag te verdelen.
Begin ’s ochtends vroeg met het eerste glas en eindig ’s avonds laat met het laatste. Houdt door de dag heen de kleur van je urine in de gaten. Wordt deze donkerder, dan drink je te weinig. Ook als je minder vaak naar de wc moet, moet je meer drinken.
Hoeveel is twee liter?
Om te weten hoeveel twee liter is, kun je naar de supermarkt gaan en een frisdrankfles van twee liter (let op: de meeste flessen bevatten anderhalve liter) kopen. Inderdaad, dit is een flinke hoeveelheid. Je kunt de fles (of een maatbeker) gebruiken om te zien hoeveel glazen je ermee kunt vullen.
In een gemiddeld glas gaat 0,2 liter, in een theeglas vaak iets minder. Dat betekent dat je per dag tien tot vijftien glazen (!) moet drinken. Houd een oogje op de klok of gebruik een kookwekker en drink ieder uur een glas.
Door voldoende te drinken voorkom je oververhitting en uitdroging. Je houdt de transpiratie op gang wat belangrijk is om af te koelen. Je voelt je fitter als je genoeg drinkt. Je kunt de warmte beter aan!
Bovendien verklein je de kans op nierschade en hartfalen. Drinkt iemand toch te weinig, zorg dan dat je de uitdrogingssymptomen herkent. Wie uitdroogt krijgt eerst een droge mond, neus en keel. Het wordt moeilijker om te zweten en te plassen. Daarna wordt iemand vaak bleek en de ogen hol. Een schilferige huid wijst ook op vochttekort.
Warmte en medicijnen
In enkele gevallen is twee liter vocht per dag nog niet genoeg. Zo vergroten sommige medicijnen het risico op uitdroging. Het gaat bijvoorbeeld om het plasmiddel diuretica en het medicijn laxantia.
Gebruik je deze of andere medicijnen die de vochtbalans in je lichaam beïnvloeden, dan is het verstandig contact op te nemen met je huisarts, zodra het warmer wordt. Deze kan extra tips geven om uitdroging te voorkomen.
Warmte en voeding
Hoewel de eetlust bij extreme hitte vaak afneemt, is het belangrijk om wat je eet goed gekoeld te bewaren. Eén van de ergste dingen die een senior kan overkomen bij een hittegolf, is een voedselvergiftiging. Dat leidt namelijk tot diarree.
Het lichaam kan dan praktisch geen vocht meer vasthouden, waardoor het uitdrogingsgevaar zéér groot is. Controleer producten daarom extra goed op houdbaarheid, en gooi alles weg waarvan de datum is verstreken. Krijg je toch diarree, wacht dan niet te lang met het inschakelen van de huisarts.
In verzorgingstehuizen
Woon je niet meer thuis maar in een verzorgingstehuis, dan is het personeel erop getraind om bij warmte extra goed op te letten. Er zijn speciale draaiboeken die hitteleed moeten voorkomen. Zorg er zelf wel voor dat er altijd drinken in de buurt is, zodat je geen moment dorst hebt.
Onderschat de gevaren van weinig drinken en uitdroging niet! Ieder jaar maakt warm zomerweer duizenden slachtoffers, vaak ook met dodelijke afloop. (bron: gezondheidsnet)