Wat helpt wel bij agitatie bij dementie?
Hier vijf tips:
1. Gevoel bevestigen, “sorry” zeggen
Het helpt om contact te zoeken en iemand te bevestigen in zijn of haar gevoel. Bij boosheid ‘er onder liggen’. Een ‘sorry’ of een ‘ik weet het ook niet allemaal’ doet soms wonderen. Iemand met dementie is dan gevoeliger voor hoe je kijkt, hoe je stem is en je houding dan voor informatie. Als je als partner op je hurken of op de grond gaat zitten en zachtjes spreekt, verliest iemand makkelijker zijn angst. Je bent dan minder bedreigend.
2. Rustig handelen
In het verpleeghuis worden mensen met dementie soms gewassen op een manier die meer dan vier maal zo langzaam is als wat je zelf zou doen. Een rustige handeling roept namelijk minder angst op. Vertragen helpt bij heel veel activiteiten.
3. De juiste omgeving
Daarnaast kan je soms de omgeving aanpassen, zodat iemand zich veilig en prettig voelt en snapt wat er gebeurt. Een herkenbare omgeving, zonder onduidelijke situaties en onrustige geluiden. Zo zit iemand met dementie liever met zijn rug naar een muur, zodat er niet van alles achter je rug gebeurt wat je niet kan begrijpen. En zodat je minder denkkracht nodig hebt om te beseffen dat iemand binnenkomt met een kop soep, op visite, of met een jas om samen naar buiten te gaan. En zo zorgt lawaai en drukte tijdens het eten dat mensen met dementie veel sneller onrustig en afgeleid zijn en daardoor minder goed eten.
4. Ritme en regelmaat
Een goede duidelijke klok en vaste gewoontes voor ontbijt, koffie drinken, activiteiten, boodschappen doen en op visite gaan, helpt. Kijk ook eens in de Keuzehulp bij Informatie & Advies en filter op ‘dementie’.
5. Zinvolle activiteiten
Tot slot zijn er voor iedereen activiteiten die iemand doen opleven. Iemand die net de diagnose dementie heeft, is natuurlijk niet ineens geheel invalide en kan veel activiteiten blijven doen. Uit bezorgdheid of zorgzaamheid van alles overnemen is niet verstandig. Help iemand liever om zelf iets te blijven doen en toon dan je dankbaarheid en bewondering. Stimuler het zelfvertrouwen en blijf zoeken naar activiteiten waar iemand zich gelijkwaardig voelt: muziek, bewegen, natuur, verhalen, kunst, aanraking.
Voor mensen met meer gevorderde dementie zijn alle op beleving en ervaring gerichte activiteiten zinvol. Een standaard-groet van iemand die binnenkomt, een liedje dat gezongen wordt, een grap, heel veel complimenten, dat helpt. Activiteiten doen, meehelpen en complimenten krijgen geeft een positieve draai aan het zelfvertrouwen, iemand wordt minder onzeker en raakt minder snel geïrriteerd.
In de serie ‘In de Leeuwenhoek’ van Human komen prachtige voorbeelden voor hoe Adelheid Roosen en Hugo Borst dat doen. Wat zij doen is iemand met complimenten en activiteiten opvrolijken, op een gelijkwaardige manier en door gebruik te maken van vanzelfsprekende herkenbare rituele activiteiten.
Omgaan met dementie?
Voor familie, naasten en vooral voor partners is het vaak heel moeilijk om zo zonder gedachtes aan hoe het vroeger was en met het grootste geduld met iemand met dementie om te gaan. Verdriet, rouw, vooral heel veel oververmoeidheid beperken je plezier en creativiteit. Leren omgaan met dementie lukt makkelijker als je de controle en de normen over wat hoort, kan loslaten. Dat kan niet iedereen, dat moet ook een beetje in je karakter en geschiedenis passen.
Voor partners is het belangrijk dat je vanaf het begin ook voor jezelf zorgt en minstens twee dagdelen een eigen activiteit hebt waar je aan vast houdt. Eventuele hulp aan huis is dan voor jou, omdat jij iets wil en zo makkelijker te accepteren.
“Lieverd, ik weet dat jij het niet nodig vindt, maar ik wil op vrijdag blijven zwemmen en als Rita dan bij jou is kan ik me beter concentreren. Ik doe het voor mijn eigen gerustheid, negeer haar maar.”
Daarom is het goed op tijd een maatje te zoeken, hulp of begeleiding te vragen, juist al in de fase dat er geen dagelijkse thuiszorg nodig is.
Soms kan een ondersteunende hulpverlener of vrijwilliger het contact makkelijker maken:
iemand die met minder verdriet samen met uw partner naar oude liedjes kan luisteren;
iemand die andere activiteiten doet;
iemand die de angst en machteloosheid wat beter kan verdragen;
iemand die daarna weer naar huis kan en het van zich kan afschudden.
(bron: Alleszelf.nl)